Türkçenin Dünyaya verdiği Kelimeler ...
Gönderilme zamanı: 20 Ara 2008 [ 19:08 ]
Beykent Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Günay Karaağaç'ın 10 yıllık çalışması sonucunda hazırlanan sözlüğe göre, Türkçe, aralarında Çince, İngilizce, Ermenice, Rumence, Yunancanın da bulunduğu çok sayıda dile yirmi bini aşkın sözcük verdi.
TDK Danışmanı Prof. Dr. Recep Toparlı, şimdiye kadar Türkçeye Arapça ve Farsça gibi dillerden geçen sözcüklerin kitaplaştırıldığını, böyle bir çalışmanın ilk kez yapıldığını belirterek, kitabın önümüzdeki aylarda basılacağını söyledi. Çalışmayı yapan Karaağaç'a göre ise dünyada bir dilden başka dillere giden sözcükleri bir araya getiren başka bir sözlük yok. Türkçe'nin imparatorluk dili olmasının, çok sayıda komşu ülkeye sözcük vermesine neden olduğunu belirten Karağaaç, "Kitapta 8 bin 500 madde var. Tek tek sözcük olarak değerlendirdiğimizde ise 20 binden fazla sözcük var" dedi.
Türkçenin diğer dillere verdiği bazı sözcükler ve anlamları şöyle:
ABA (Yünden yapılan kumaş):
Rusça.: abá "kalın ipten gevşek dokunmuş kumaş"
Ermenice: aba "yünlü kumaştan yapılmış palto"
Sırpça: haba "kalın çuha"
AÇIK
Farsça: açig (ağaçsız ve açık yer, alan)
Rumence: acíc, (üstü örtülü olmayan)
Yunanca: açíh-açiğá (açık açık, açıkça)
çikmaví (açık mavi)
ADA
Bulgarca: adá, adalíya (adalı)
Arnavutça: hadë
BABA
Farsça: baba (baba, saygı değer yaşlı)
Rusça: babá, babáy (büyük baba, dede)
Bulgarca: babá, babó, bóba, babáya, babáyko, bubáyko
BACANAK
Farsça: bacanak
Rusça: bacınak
Yunanca: bacanákis
ÇADIR Çince: chádié'ér
Urduca: çatr (padişah için kullanılan büyük şemsiye)
Yunanca: çadíri (çadır; dağınık ev veya oda)
ÇAKAL İtalyanca: sciacallo, jacal, sciacal (avının üzerine atılmağa hazır kimse; dehşet günlerinde vurgunculuk yapan kimse; gösterişli cenaze törenleri düzenleyen kimse)
Fransızca: chacal-chakal
ELÇİ
Çince: é'erqin
İngilizce: elchee
KÖŞK
Farsça: kûsk
Fransızca: kiosque
İngilizce: kiosk, kiosque
Türkçe Verintiler Sözlüğü çalışmasına göre, Türkçeden diğer dillere geçen yaklaşık olarak sözcük sayıları şöyle:
Çince 300
Farsça 3000
Urduca 227
Arapça 2000
Rusça 2500
Ermenice 4260
Ukraynaca 800
Macarca 2000
Rumence 3000
Bulgarca 3500
Sırpça 9000
Çekçe 248
İtalyanca 146
Arnavutça 3000
Yunanca 3000
İngilizce 470
Almanca 166
TDK Danışmanı Prof. Dr. Recep Toparlı, şimdiye kadar Türkçeye Arapça ve Farsça gibi dillerden geçen sözcüklerin kitaplaştırıldığını, böyle bir çalışmanın ilk kez yapıldığını belirterek, kitabın önümüzdeki aylarda basılacağını söyledi. Çalışmayı yapan Karaağaç'a göre ise dünyada bir dilden başka dillere giden sözcükleri bir araya getiren başka bir sözlük yok. Türkçe'nin imparatorluk dili olmasının, çok sayıda komşu ülkeye sözcük vermesine neden olduğunu belirten Karağaaç, "Kitapta 8 bin 500 madde var. Tek tek sözcük olarak değerlendirdiğimizde ise 20 binden fazla sözcük var" dedi.
Türkçenin diğer dillere verdiği bazı sözcükler ve anlamları şöyle:
ABA (Yünden yapılan kumaş):
Rusça.: abá "kalın ipten gevşek dokunmuş kumaş"
Ermenice: aba "yünlü kumaştan yapılmış palto"
Sırpça: haba "kalın çuha"
AÇIK
Farsça: açig (ağaçsız ve açık yer, alan)
Rumence: acíc, (üstü örtülü olmayan)
Yunanca: açíh-açiğá (açık açık, açıkça)
çikmaví (açık mavi)
ADA
Bulgarca: adá, adalíya (adalı)
Arnavutça: hadë
BABA
Farsça: baba (baba, saygı değer yaşlı)
Rusça: babá, babáy (büyük baba, dede)
Bulgarca: babá, babó, bóba, babáya, babáyko, bubáyko
BACANAK
Farsça: bacanak
Rusça: bacınak
Yunanca: bacanákis
ÇADIR Çince: chádié'ér
Urduca: çatr (padişah için kullanılan büyük şemsiye)
Yunanca: çadíri (çadır; dağınık ev veya oda)
ÇAKAL İtalyanca: sciacallo, jacal, sciacal (avının üzerine atılmağa hazır kimse; dehşet günlerinde vurgunculuk yapan kimse; gösterişli cenaze törenleri düzenleyen kimse)
Fransızca: chacal-chakal
ELÇİ
Çince: é'erqin
İngilizce: elchee
KÖŞK
Farsça: kûsk
Fransızca: kiosque
İngilizce: kiosk, kiosque
Türkçe Verintiler Sözlüğü çalışmasına göre, Türkçeden diğer dillere geçen yaklaşık olarak sözcük sayıları şöyle:
Çince 300
Farsça 3000
Urduca 227
Arapça 2000
Rusça 2500
Ermenice 4260
Ukraynaca 800
Macarca 2000
Rumence 3000
Bulgarca 3500
Sırpça 9000
Çekçe 248
İtalyanca 146
Arnavutça 3000
Yunanca 3000
İngilizce 470
Almanca 166